Openluchtbeiaard Burcht

Ontstaan

Naar aanleiding van het 20-jarig burgemeesterschap van Paul Van Goethem besloot de gemeenteraad van Burcht in augustus 1967 om een “stalen openluchtbeiaard” aan te kopen. Drie firma’s werden aangeschreven om een prijsopgave te maken. Daaruit werd in zitting van 15 november 1967 besloten de opdracht aan Petit & Fritsen toe te vertrouwen voor het bod van 1.498.000 BEF, mits goedkeuring door de hogere overheid. Die kwam er op 19 maart 1968. De prijsopgave van Petit & Fritsen hield het volgende in:
A. 37 zuiver afgestemde bronzen beiaardklokken met als basis c2 – d2 – d3 – chromatisch – d5.
B. een volledige inrichting voor het handspel, omvattende een beiaardstokken-klavier volgens Mechelse standaard, beiaardklepels met mangaanbronsaanslag, een gericht uitgebalanceerd tuimelsysteem, waterkeringen, dradenrekken en roestvrij staaldraadverbindingen.
C. een volledige inrichting voor het automatisch spel voor 37 klokken, omvattende een bandspeelwerk met één gestoken muziekband, voorzien met 10 tot 12 aria’s naar keuze, 37 stuks magneet-hamers in stof/waterdichte uitvoering met montagesteunen en een schakelklok.
D. een pianoklavier, aangebouwd aan het onder C genoemde bandspeelwerk, voor het doen bespelen van de 37 klokken middels de elektromagneten.
E. een openlucht-beiaardstoel geschikt voor 37 klokken in profielstaal.

Inhuldiging

Alle klokken werden gegoten in 1968, en de gemeenteraad werd uitgenodigd bij de gieting van enkele klokken op 21 juni 1968. Op de grootste klok (c2) werd volgend opschrift aangebracht: 22 september 1968 / Paul Van Goethem / Burgemeester benoemd sedert 3.5.1947. Op de andere klokken staan buiten de gieter en het jaartal ook een volgnummer. Voor het ontwerp van de beiaardstoel werd architect L. Verstraelen uit Bonheiden aangenomen.
Op 22 september 1968 werd de 15 meter hoge openluchtbeiaard officieel ingehuldigd. Jo Haazen, die op dat moment stadsbeiaardier van Antwerpen was, werd aangesteld om de beiaard maandelijks te bespelen. Voor het onderhoud van de beiaard werd Horacantus uit Lokeren aangesteld vanaf 1 januari 1970.
Toen Jo Haazen in 1981 naar Mechelen trok, werd de beiaard een tijdlang bijzonder weinig bespeeld. Sinds 1989 verzorgt Ludo Van den Bos uit Borgerhout de sporadische bespelingen.

Opknapbeurt

In 2000 besloot het gemeentebestuur om de beiaard, die er niet meer zo fraai uitzag, te vernieuwen. Met de werken werd pas een aanvang genomen in mei 2001 door de firma Clock-o-matic, die sinds 1983 het onderhoud uitvoerde voor de beiaard. De klokken werden gedemonteerd en anders opgesteld, er kwam een nieuw klavier en de tractuur werd volledig vernieuwd (tuimelaars, bedrading, waterkering). De klepels bleven behouden. De stalen constructie die voorheen bordeauxrood was, werd herschilderd in koningsblauw. Op 10 juli jl. waren de werken beëindigd.

Automatisch speelwerk

Oorspronkelijk waren er 3 magneetbanden met elk 4 gestoken melodieën. Reeds twee jaar na de inhuldiging waren er moeilijkheden met het automatisch spel. In 1990 leverde Clock-o-matic uit Herent een computerspeelwerk met behoud van het oorspronkelijke pianoklavier om melodieën in te spelen. Bij de restauratie van 2001 bleef het computerspeelwerk uit 1990 behouden. Deze worden ingespeeld door Ludo Van den Bos.

Bibliografie

. D’HOLLANDER, Geert: “Burcht. Gemeentebeiaard” in Beiaarden en torens in België. uitg. Ludion, Gent, 1994. p.88.
. HAAZEN, Jo: “De beiaarden van Borgerhout, Burcht en Kiel” in .De Zingende Toren, uitg. De Vlijt, Antwerpen, 1979. p.136-137
. MARCKX, Rik: “Burcht” in De vuisten met liefde gebald, uitg. Face to face, Mechelen 1998, p.44: foutieve vermelding van 36 klokken ipv 37.
. Gemeente-archief Burcht, Beiaarddossier 1967-1970.